Nguồn lực tài chính là gì? Nó có ý nghĩa và vai trò như thế nào đối với doanh nghiệp? Thực tế, bất cứ sự phát triển nào đều phải có nguồn lực thúc đẩy. Tương tự như các nguồn lực của một quốc gia, doanh nghiệp cũng sở hữu các nguồn lực riêng biệt. Nguồn lực tài chính là một trong số đó.
Bài viết này sẽ giúp quý bạn đọc tìm hiểu kỹ hơn về cấu trúc, phân loại, ý nghĩa và phương pháp quản lý nguồn lực tài chính.
Định nghĩa nguồn lực tài chính là gì?
Hiện nay, tồn tại rất nhiều quan điểm về “nguồn lực tài chính là gì?”. Nhưng tất cả các quan điểm này đều nhìn nhận vấn đề từ các phương diện:
- Nguồn lực tài chính là nội lực, các động lực xuất phát và tồn tại ở sâu bên trong;
- Nguồn lực này là tổng số các giá trị tiền tệ mà doanh nghiệp hiện có;
- Nguồn lực tài chính được hình thành bởi một quá trình xây dựng, tạo lập lâu dài; sử dụng các quỹ tiền tệ để phân bổ, đầu tư thích hợp nhằm thu lại lợi nhuận và thúc đẩy sự phát triển chung của doanh nghiệp;
- Phản ánh các mối quan hệ kinh tế xã hội; hướng đến xây dựng, phát triển thị trường cạnh tranh năng động, hiện đại; đáp ứng được đầy đủ các tiêu chí, nhu cầu chi tiêu của công ty trong quá trình vận hành, mở rộng phạm vi hoạt động.
Như vậy, chúng ta có thể khái quát “nguồn lực tài chính là gì” theo một cách đơn giản là nguồn vốn tiền tệ được các chủ thể huy động nhằm xây dựng và phát triển một quỹ tiền tệ hợp pháp, hướng đến thúc đẩy đất nước nói chung, doanh nghiệp nói riêng phát triển nhanh chóng cả về kinh tế, văn hóa và xã hội.
Cấu trúc cụ thể của nguồn lực tài chính
Nguồn lực tài chính của doanh nghiệp được cấu thành bởi 03 bộ phận chính: nguồn vốn, các quỹ kinh doanh và nguồn lực tài chính khác.
Nguồn vốn
Nguồn vốn được xác định là tổng số các khoản tiền công ty hay doanh nghiệp đang sẵn có, sẽ được sử dụng trong các hoạt động đầu tư, xây dựng và hoạch định trong tương lai. Nguồn vốn bao gồm: vốn chủ sở hữu doanh nghiệp, phần tài sản cần có để đảm bảo duy trì hoạt động công ty một cách bình thường, các khoản nợ doanh nghiệp phải trả,…
Quỹ kinh doanh
Quỹ kinh doanh là tổng số các tài sản mà công ty dành riêng để phục vụ cho các kế hoạch phát triển mới, mở rộng quy mô, danh tiếng của công ty. Gồm có: tiền mặt, chứng khoán, cổ phiếu đầu tư, séc, tiền gửi ngân hàng,…
Nguồn lực tài chính khác
Ngoài 02 nguồn lực chính nêu trên, doanh nghiệp còn có các nguồn lực tài chính khác. Có thể kể đến các tài sản lưu động, séc, tiền mặt, các nguồn thu khác, cổ phiếu, trái phiếu, ngoại tệ,…
Các loại nguồn lực tài chính
Tùy thuộc vào các tiêu chí cụ thể, nguồn lực tài chính lại được phân theo các cách khác nhau:
Dựa theo nguồn huy động nguồn lực
Theo tiêu chí này, nguồn lực tài chính gồm:
- Nguồn lực tài chính từ ngân sách nhà nước (được dùng để đảm bảo cho xây dựng các hạng mục quan trọng, được ngân sách nhà nước tài trợ);
- Nguồn lực tài chính xuất phát từ tín dụng (được vay từ thương mại tín dụng, phát triển và đầu tư của nhà nước);
- Nguồn lực tài chính bắt nguồn từ chính doanh nghiệp (dùng để đầu tư trực tiếp lên các công trình có nhiều triển vọng, thu hồi vốn nhanh chóng và có lãi cao);
- Nguồn lực tài chính xuất phát từ cộng đồng dân cư (được nhân dân đóng góp một cách tự nguyện, và không được hoàn lại).
Dựa trên xuất xứ của nguồn lực
Khi dựa trên xuất xứ của các nguồn lực, nguồn lực tài chính được phân thành 02 loại:
- Nguồn lực tài chính hình thành và tồn tại trong nước (là các nguồn luật hình thành từ tư nhân, thuộc sự quản lý tư nhân hoặc các nguồn lực đến từ khu vực nhà nước hay các tổ chức tài chính giữ vai trò trung gian đối với ngân sách của nhà nước);
- Nguồn lực tài chính xuất phát từ nhà đầu tư nước ngoài (nhận từ nguồn vốn của các doanh nghiệp, tổ chức hoặc cá nhân nước ngoài,…).
Dựa vào tiêu chí thời gian phục vụ cho việc huy động
Gồm có 02 loại:
- Nguồn lực ngắn hạn (các khoản tài chính công ty sở hữu trong thời gian ngắn, được huy động với nguồn chi phí thấp, dùng để đầu tư ngắn hạn, có khả năng quay vòng vốn nhanh, rủi ro thấp và lợi nhuận cũng không cao);
- Nguồn lực tầm trung và nguồn lực dài hạn (các khoản tài chính có thời hạn từ 1 năm trở lên, nguồn chi phí bỏ ra để huy động khá cao, được sử dụng trong các dự án trung hoặc dài hạn, đi kèm với rủi ro cao và lợi nhuận thu được cũng vô cùng hấp dẫn).
Các vai trò của nguồn lực tài chính là gì?
Nguồn lực tài chính giữ vai trò như một chiếc chìa khóa, dùng để mở các cơ hội và nấc thang phát triển mới của doanh nghiệp. Trường hợp, nguồn lực tài chính được quản lý, xây dựng, sử dụng tốt, hợp pháp và thông minh, cánh cửa thành công sẽ mở ra. Ngược lại, nguồn lực tài chính không vững chắc, sử dụng bừa bãi, không có kế hoạch sẽ trở thành chiếc chìa khóa vô dụng, vô tình đẩy doanh nghiệp vào thế bị động, đánh mất cơ hội chuyển mình, bứt phá.
Vai trò của nguồn lực tài chính được chứng minh trong cả lĩnh vực kinh tế và lĩnh vực xã hội.
- Nguồn lực tài chính có vai trò nâng cao chất lượng, năng suất hoạt động của doanh nghiệp; thu hút các nguồn vốn đến từ nhà đầu tư;
Ví dụ: Nguồn lực tài chính được dùng để mua sắm, tân trang và cải tiến thiết bị, nâng cấp hệ thống sản xuất, chất lượng lao động. Từ đó, năng lực hoạt động của doanh nghiệp không ngừng tăng lên, vị thế trong mắt nhà đầu tư cũng nhờ đó mà có bước tiến lớn, thu hút được nguồn vốn khủng;
- Giúp kích thích mức độ cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, kích thích quá trình phát triển, định hướng tương lai của các doanh nghiệp, tạo nên vòng xoáy tăng trưởng vững vàng;
- Tạo điều kiện thuận lợi để nâng cao lĩnh vực khoa học công nghệ tại nước ta;
- Giữ vai trò quan trọng trong hình thành nguồn vốn đầu tư lớn cho các ngành nghề hiện đại mới, tác động mạnh mẽ đến thay đổi cơ cấu kinh tế của đất nước;
- Các nguồn lực càng dồi dào, phát triển thì các nguồn kinh phí được đóng góp cho cơ sở hạ tầng, giáo dục, y tế, môi trường,… cũng tăng lên. Chất lượng sống được cải thiện, xã hội phát triển theo hướng tích cực, cởi mở.
Sau khi đọc bài viết “Nguồn lực tài chính là gì? Cấu trúc, phân loại, ý nghĩa”, điểm quan trọng nhất chúng ta cần nắm là những tác động của nguồn lực tài chính lên sự tồn tại, phát triển của các chủ thể. Bất cứ công ty, doanh nghiệp hay chủ thể nào cũng nên xây dựng kế hoạch quản lý và sử dụng nguồn lực này một cách phù hợp, thông minh và minh bạch.